"Taką mi wioskę wymaluj w dolinie,
Od zbóż wesołą,a od jodeł smutną...
Niechaj się cała chowa w jarzębinie,
Niech na jej łąkach siwe płótno leży..."

Marię Konopnicką znamy wszyscy. Do jej życiorysu potrafi dotrzeć każde dziecko, dlatego nie będziemy przytaczać kolejnej biografii. Chcemy pokazać dlaczego nasza szkoła, Szkoła Podstawowa w Żeronicach, obrała na swego Patrona tę właśnie postać - postać wielkiej poetki polskiej, pisarki dla wszystkich, dla dojrzałych czytelników, dla młodzieży i dla dzieci. Nasza placówka położona jest malowniczo na wsi, wśród pól, łąk i lasów, wśród pięknej polskiej przyrody. Otoczona wiernymi przyjaciółmi, ludźmi, dla których ważna jest ranga i dorobek szkoły.

" A jak ciebie kto zapyta:
Kto ty taki, skąd ty rodem?
Mów żeś z tego łanu żyta,
Żeś z tych łąk, co pachną miodem;
Mów,że jesteś z takiej chaty,
Co Piastowską chatą była..."
(A jak ciebie kto zapyta)

Dzięki staraniom władz gminy, wójta Krzysztofa Kołacha, ówczesnej dyrektor placówki - pani Teresy Chodorowskiej, nauczycielom, zaangażowaniu Komitetu Budowy Szkoły oraz zrozumieniu władz oświatowych, stało się - po raz pierwszy rozbrzmiał dzwonek w Szkole Podstawowej w Żeronicach 1 września 1994r. I już wtedy wszystko było jasne, Patronką została Maria Konopnicka - pieśniarka ludu, bo wieś jest tematem wielu jej utworów i to wieś w szerokim znaczeniu, jako przyroda i ludzie pracujący na roli. Z poezji ludowej czerpała Pani Maria motywy i melodie dla swoich wierszy. Sama pewien okres w swoim życiu spędziła na wsi w Bronowie, czy Gusinie.

"Mała piosnka zapamięta
Każdy polny kwiat,
Czarodziejsko w niej zamknięta
Wiosna dawnych lat."
(W małej piosnce)
"Ile światła w twojej duszy,
Tyle słonka świecić będzie;
Tyle ziarna kłosy dadzą,
Ile potu na twej grzędzie!
Dobra dola tym się znaczy,
Co miłują ziemię matkę..."

Maria Konopnicka napisała tyle wierszy, piosenek i opowiadań dla dzieci, że nie trudno wybrać z obfitości to, co wydaje się najładniejsze, stosowne do wieku i najbliższe dziecięcym sercom. Dlatego kolejny argument wyboru Patrona jest oczywisty - szkoła jest dla dzieci, a Maria Konopnicka tak je ukochała.

"Poszły dzieci na jagody
Dla mamy, dla taty;
Rozesłał im las pod nogi
Królewskie makaty
Rozesłał im las pod nogi
Same aksamity,
Mchu kobierzec różnobarwny,
Kwiateczkami szyty."
(Z lasu)
" Co ta Józia tam zrobiła,
Że się tak za drzewo skryła
I oczki się podnieść wstydzi?
Myśli, że jej nikt nie widzi?
Wiem ja, wiem, co to za sprawa!
Panna była zbyt ciekawa,
Co tam mieści słoik który,
I wyjadła konfitury."
(Skrucha Józi)

"Znakomita poetka (...) była też niepospolitą znawczynią serc i dusz dziecięcych. Wszystkie jej utwory dziatwie poświęcone, cechuje nie tylko nieskazitelna forma wiersza łatwego, ale wpadającego w ucho, lecz i głębsze odczucie świata dziecięcych umiłowań i trosk."
(Wg recenzenta "Tygodnika Ilustrowanego")
Wiersze Marii Konopnickiej mienią się różnymi kolorami - są wesołe i zadumane, uczą i wzruszają, pokazują pięko świata i towarzyszą w każdej porze roku.

" Zaszumiało nasze pole
Złotą pieśnią zbóż;
Wschodzi, wschodzi śliczne słonko
Wśród różanych zórz."
(Dzień dobry
"Na ganku we dworze
Pełno wrzawy, krzyku...
-Idą dzieci ze wsi,
Idą "po Maiku".
(Maiku)

Najpiękniejsze wiersze dla dzieci zostały wydane w zbiorze "Co słonko widziało".

W swoich utworach poetka uczyła dzieci wrażliwości, ukazywała piękno przyrody, rozbudzała szacunek do ziemi ojczystej. Mówiła, jak kochać i rozumieć tę ziemię. To właśnie Ona jest autorką "Roty":

"Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy..."
(Rota)

23 maja każdego roku obchodzimy szkolne święto. Jest to dzień związany z datą urodzin Marii Konopniskiej - naszej Patronki. Na stałe wpisał się do tradycji i obrzędowości szkolnej. Uczniowie przygotowują się do niego szczególnie - odbywają się uroczyste akademie, apele, konkursy: wiedzowe - na temat życia i twórczości poetki, rysunkowe - ilustracje do napisanych utworów, recytatorskie.
Każdemu dziecku z naszej szkoły znana jest postać Marii Konopnickiej. W holu szkolnym znajduje się gablota z informacjami oraz zdjęciami dotyczącymi życia i twórczości Patronki. Na ścianach wyeksponowane są cytaty z Jej utworów, w bibliotece szkolnej organizowane są ekspozycje książek Pisarki oraz gazetki tematyczne.
Ważnym wydarzeniem w życiu społeczności szkolnej był jubileusz X - lecia istnienia placówki, której dyrektorem jest obecnie pani Dorota Stelmaszczyk. Uroczystości jubileuszowe odbyły się 14 maja 2004r. i zostały połączone z rocznicą urodzin Patronki - Marii Konopnickiej.
Program uroczystości:

• Msza św. w Szkole Podstawowej
• Uroczysty apel i przekazanie sztandaru
• Przemówienia zaproszonych gości
• Część artystyczna
• Otwarcie jubileuszowych wystaw i zwiedzanie szkoły

Doniosłym momentem było uhonorowanie szkoły sztandarem z wizerunkiem pisarki. Został on poświęcony podczas uroczystej mszy świętej.

Rota ślubowania:
"W obliczu Boga Wszechmogącego, Ojczyzny i Patrona Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Żeronicach kładę ręce na ten sztandar i przysięgam go chronić i dbać o jego honor oraz bronić przed uszkodzeniem lub dostaniem się w niepowołane ręce. Tak mi dopomóż Bóg."